SDR to jednostka rozliczeniowa utworzona z inicjatywy Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Jest to jeden z tzw. aktywów rezerwowych. Jakie są jego cechy charakterystyczne? Jak został utworzony? Oto rzeczy, które należy wiedzieć o SDR.
SDR oznacza specjalne prawa ciągnienia. Nazwa specjalne prawa ciągnienia jest używana w Polsce. SDR to kolejny symbol. Jednostka ta może być również używana jako kod XDR w normie ISO 4217.
Do dodatkowych aktywów rezerwowych, które są zarządzane i wyznaczane przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, należą właśnie specjalne prawa ciągnienia. SDR jest jednostką rozliczeniową tej i innych organizacji międzynarodowych. Może być (i jest) również używany, jako nominalna jednostka monetarna oraz pieniądz bezgotówkowy. Nie ma formy fizycznej. Warto wiedzieć, że specjalne prawa ciągnienia nie są i nie mają charakteru waluty.
Historia SDR
Międzynarodowy Fundusz Walutowy utworzył SDR-y w 1969 roku. Zostały one utworzone, jako międzynarodowe aktywa rezerwowe, które można było wykorzystać w połączeniu z systemem z Bretton Woods. Na samym początku wartość SDR wynosiła równowartość 1 dolara. Odpowiadało to 0,888671 grama złota, czystego złota. To właśnie spowodowało, że na początku SDR-y były również znane pod nazwą papierowe złoto.
Specjalne prawa ciągnienia jednak straciły na znaczeniu po załamaniu się tego systemu walutowego. Miało to miejsce na początku lat siedemdziesiątych. Od 1972 roku ich podstawową funkcją jest pełnienie roli jednostki rozliczeniowej Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Według MFW ich obecna funkcja jest mniej istotna. Większość SDR-ów znajduje się w posiadaniu krajów rozwiniętych, które nie są zainteresowane ich wykorzystaniem. Natomiast kraje rozwijające się postrzegają SDR-y jako tanią linię kredytową.
W jaki sposób oblicza się wartość SDR-ów?
Dzisiejszy sposób określania wartości SDR-ów został ustalony po upadku Bretton Woods. Dokonuje się go na podstawie notowań najważniejszych walut świata. Im dana waluta ma większy udział w międzynarodowych transakcjach walutowych, tym jej waga jest w tym koszyku ważniejsza.
W latach 1974-1980 koszyk SDR mógł obejmować nawet 16 walut. Jednak w styczniu 1981 roku w koszyku SDR znalazło się tylko pięć głównych walut: dolar amerykański, marka niemiecka, frank francuski, funt brytyjski, jen japoński.
Zasady te utrzymały się do czasu utworzenia wspólnej waluty europejskie, czyli euro. W koszyku SDR euro zastąpiło dwie inne waluty – markę niemiecką i franka francuskiego. Oznaczało to, że na specjalne prawa ciągnienia wpływ miały tylko cztery główne waluty. W 2016 r. Międzynarodowy Fundusz Walutowy podjął decyzję o włączeniu do obliczania wartości także chińskiego juana.
Koszyk ten może być zmieniany co pięć lat. MFW ma prawo do zmiany zestawu walut, (co zdarza się rzadko, ale ma miejsce od czasu do czasu) oraz przypisanych im wag. Obecnie znaczenie danej waluty mierzy się m.in. wielkością eksportu lub znaczeniem, jako rezerwy walutowej.
Wartość rzeczywista SDR
Rzeczywista wartość SDR jest ustalana na podstawie liczby walut, które wchodzą w skład koszyka. Aktualnie waluty te to dolar amerykański, euro, funt brytyjski, jen japoński i chiński juan. Specjalne prawa ciągnienia podlegają ciągłym zmianom kursów walutowych. Są one wyceniane w przeliczeniu na dolary amerykańskie. Wartość ustalana jest według bieżących kursów wymiany, z godzin południowych czasu londyńskiego. Aktualne wartości publikowane są na stronie internetowej Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Comments are closed.